Onderwijsondersteuning aan kinderen
Onderwijsondersteuningscontinuüm… Waar hebben we het eigenlijk over? Deze term is in maart 2012 geïntroduceerd in het kader van de vormgeving van Passend Onderwijs. Het Onderwijsondersteuningscontinuüm (OOC) heeft als doel om voor alle kinderen in een bepaalde regio een passend onderwijs- en ondersteuningsaanbod te realiseren. Voor die tijd werd gesproken over een zorgcontinuüm. Waar voorheen aparte structuren bestonden voor lichte en zware ondersteuning (basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs) werken nu alle scholen in één structuur regionaal samen. Voor het primair onderwijs in Zeeuws Vlaanderen en dus ook voor alle Perspectoscholen (waaronder onze school) zijn zowel organisatorisch als inhoudelijk afspraken gemaakt. Dit alles moet ertoe leiden dat voor ieder kind, woonachtig in de regio Zeeuws Vlaanderen, passend onderwijs kan worden geboden.
Perspecto onderschrijft de ambities die het huidige bestuur van het samenwerkingsverband ‘Stichting Samenwerkingsverband Passend Primair Onderwijs Zeeuws Vlaanderen’ (SSPPOZV) heeft uitgesproken:
Het oplossingsgericht vermogen van het regulier onderwijs is zo groot, dat…
• er verantwoord voldaan kan worden aan de onderwijsbehoeften van de kinderen waar het samenwerkingsverband verantwoordelijk voor is, en
• daardoor slechts een beperkte groep kinderen in een speciale onderwijssetting onderwijs volgen.
Het oplossingsgericht vermogen van de basisscholen wordt gekenmerkt door goede, competente leerkrachten die in hun ondersteuning aan de kinderen een beroep kunnen doen op goede, effectieve en passende schoolinterne voorzieningen en zogenaamde tussenvoorzieningen.
Het vergroten van de opnamecapaciteit en het oplossingsgericht vermogen van scholen kent ook grenzen. Een belangrijk criterium is het welbevinden van het kind. De beste onderwijsplaats is daar waar het kind zich optimaal kan ontwikkelen en waar alles eruit gehaald wordt wat binnen de mogelijkheden van het kind ligt. Dit kan betekenen dat het kind gebruik moet maken van speciale voorzieningen – binnen of buiten de regio.
Het OOC is een samenhangend geheel van mogelijkheden, arrangementen en voorzieningen, waar leerkrachten c.q. scholen op terug kunnen vallen als zij specifieke vragen hebben omtrent een kind of groep kinderen. Het OOC kenmerkt zich ook door een cyclisch proces. Telkenmale moet beoordeeld worden of het arrangement voldoet aan de eerder genoemde eisen en ook werkelijk een antwoord geeft op de gestelde vraag van kind, leerkracht en ouders.
Perspecto heeft het OOC in 4 niveaus van ondersteuning gekaderd. Waarbij niveau 1 en 2 vallen onder de ‘basisondersteuning’ en niveau 3 en 4 onder de ‘extra ondersteuning’ zoals bedoeld in de wetgeving Passend Onderwijs.
• Niveau 1 omvat het handelen in groep
• Niveau 2 wordt gezien als de interne ondersteuningsstructuur binnen de eigen basisschool
• Niveau 3 extra ondersteuning door externen; leerling blijft binnen de eigen basisschool
• Niveau 4 ondersteuningsmogelijkheid binnen de voorzieningen zoals SO en SBO.
Handelingsgericht werken
Kinderen worden door hun ouders aan de school toevertrouwd. De school kan niet anders dan dat serieus nemen. We noemen onszelf niet voor niets een zorginstituut. Het belang van elke leerling telt. Elke leerling krijgt zorg op maat. Het onderwijs wordt op maat aangeboden. Elke leerling wordt getoetst, aansluitend wordt een actieplan ontwikkeld, doelen gesteld en getracht wordt de gestelde doelen binnen een afgesproken termijn te halen. Daarna wordt de cyclus herhaald.
Deze cyclus past binnen het handelingsgericht werken, met deze werkwijze beogen we de kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding voor alle leerlingen te verbeteren. Handelingsgericht werken maakt adaptief onderwijs en doeltreffende leerlingbegeleiding concreet zodat we op school effectief kunnen omgaan met verschillen tussen leerlingen. Bij handelingsgericht werken staan de onderwijsbehoeften van de leerling centraal, ‘Wat heeft deze leerling nodig om de doelen te halen?’
Hierboven schetsten wij de ondersteuning op maat en de cyclische wijze van werken, waarin automatisch opgenomen is groepsbesprekingen en leerlingbesprekingen, waarin kinderen worden doorgesproken op gedrag en vorderingen en de stapsgewijze vooruitgang in het onderwijsproces. Gezamenlijk met het team staan wij stil bij elk kind en trachten handreikingen te geven om tegemoet te komen aan zoveel mogelijk hulpvragen die de leerling stelt.
Sfeer en klimaat op de school moeten ertoe bijdragen dat een kind optimaal open staat voor datgene wat de school te bieden heeft. We streven ernaar dat een leerling lekker in zijn vel zit. Daartoe onderhoudt de school nauwe contacten met de ouders. De sociale omgeving is en blijft ook belangrijk voor de wijze hoe het kind in het leven staat. De school doet er alles aan om alle factoren te laten sporen ten gunste van de ontwikkeling van de leerlingen.
De dagelijkse praktijk wordt telkenmale getoetst en geëvalueerd.
Indien we tot de conclusie komen dat er andere problemen zich voordoen, dan trachten wij maatregelen te nemen om ook die zorg aan onze leerlingen te geven, die moeten bijdragen aan een zo gunstig mogelijke ontwikkeling.
Uiteraard in overleg met de ouders, zij zijn de eerste verantwoordelijken, schromen wij niet leerlingen elke ondersteuning te geven, die nodig is. Alle zorg die nodig is stellen wij ten dienste van onze leerlingen. Ook problemen op het sociale vlak en in de thuissituatie probeert de school in goede samenwerking met ouders en maatschappelijk werk bespreekbaar te maken.
De school staat stil bij elk kind om in de ruimste zin zorg te kunnen geven aan de ons toevertrouwde leerlingen.
De zorg
De sociaal emotionele zorg
Vanuit deze begeleiding kunnen signalen op tafel komen die te maken hebben met de sociaal emotionele ontwikkeling van het kind. Deze kunnen hun oorsprong vinden in de school, in de thuissituatie of in het kind zelf.
Daar wij onze zorg opvatten in de ruimste zin, zullen we met de uitkomsten van deze besprekingen ook acties ondernemen om zorg te dragen dat ook sociaal emotioneel gezien oplossingen worden aangedragen om ook deze problemen aan te pakken.
Mocht het probleem op school liggen dan zal er gebruik worden gemaakt van het pestprotocol en de aanpak die hierin beschreven wordt. Dat betekent dat we samen, leerkracht en kinderen, naar een oplossing zullen zoeken om pestproblemen op te lossen. Het protocol is ter inzage op school en terug te vinden op de website van de school.
Indien nodig zullen wij trachten met hulp van deskundigen de problemen te slechten. Wij denken dan aan Emergis, het Boddaertcentrum, maatschappelijk werk, artsen enz..
De Onderwijskundige zorg
De school werkt aan de hand van groepsplannen, waarin de volgende zaken beschreven staan:
• De beginsituatie
De kennis bij aanvang van de periode
• De doelen
Welke doelstelling willen wij bereiken
• Hoe doen we dit
Welke middelen zijn noodzakelijk om de gestelde doelen te bereiken
• Termijn
De tijd om de gestelde doelen te bereiken
Wanneer de doelen zijn behaald, wordt d.m.v. toetsing onderzocht of de leerstof is begrepen en of het kind in gelijksoortige situaties het geleerde kan toepassen.
De rekenmethode “Alles telt” kent methodegebonden toetsen en daarnaast wordt de CITO-toets gebruikt om een goed beeld te krijgen van de ontwikkelingen van de leerling op rekengebied.
Voor aanvankelijk en voortgezet technisch lezen worden respectievelijk de methode “de Leeslijn” en Estafette gebruikt en ook hier worden de vorderingen door regelmatige toetsing gevolgd.
Zo ook met spelling – de gebruikte methode voor spelling is Taal Actief.
Voor de sociaal-emotionele ontwikkeling werken we met de methode “Leefstijl” en “Kleur”.
De sociaal-emotionele ontwikkeling brengen we in kaart d.m.v. het leerlingvolgsysteem “Viseon” ontwikkeld door Cito.
De resultaten worden besproken en aangewend om de volgende leerstappen uit te werken in een volgend groepsplan/handelingsplan. Het beschrijven van de stappen, het stellen van doelen maakt mogelijk de leerling van dichtbij te volgen, waardoor de leerkracht in staat wordt gesteld adequaat hulp te verlenen en effectief het onderwijs kan aanpakken. Per leergebied wordt een groepsplan opgesteld waarbij niveaugroep de doelstellingen, activiteiten en gebruikte materialen worden omschreven voor een periode van 6 maanden. Indien een leerling extra aandacht buiten dit groepsplan nodig heeft wordt er een individueel handelingsplan opgesteld.
Voor de overige vakgebieden werken we met de methode Alles in één. Rondom projecten wordt lesstof vak doorbrekend aangeboden met name in de middaguren.
In groep A wordt de methode Schatkist gebruikt die op alle vormingsgebieden een gericht aanbod verzorgt in de voorwaardelijke leerontwikkeling.
Ontwikkelingsperspectief.
Binnen onze school wordt voor elk kind een ontwikkelingsperspectief geformuleerd. Alle kinderen op onze school verdienen een onderwijsarrangement op maat. We bedoelen hiermee dat we onze kinderen op zo’n hoog mogelijk niveau onderwijs willen bieden, maar op dusdanige wijze dat het past bij de mogelijkheden van de kinderen.
Door alle gegevens van een kind op een rijtje te zetten, maken we een inschatting van de leerontwikkeling op korte en lange termijn. Dit noemen we ook wel het ontwikkelingsperspectief. Om dit nauwgezet te volgen worden er in januari en juni van elk jaar de methode onafhankelijk toetsen afgenomen. Met deze resultaten krijgen we inzicht of onze gestelde doelen gehaald zijn. Indien nodig wordt het onderwijsarrangement aangepast teneinde de doelen toch te bereiken. Deze acties nemen we op in het groepsplan of in een apart handelingsplan. Dit alles wordt in een groepsbespreking vastgesteld. Indien het noodzakelijk is de ontwikkeling van een leerling meer specifiek te bespreking zal deze worden ingebracht tijdens de leerlingbespreking. Uitgangspunt bij dit alles is het kind dat de zorg verdient om zich zo goed mogelijk te ontwikkelen.
Natuurlijk zal aan u als ouder ook inzichtelijk gemaakt worden met welke doelen we werken. Ook in het schooljaar 2014-2015 zal er in november een extra oudercontact zijn, dat volledig in het teken zal staan van het ontwikkelingsperspectief op korte en lange termijn.